IEA: Küresel Elektrik Talebindeki Artışın Büyük Bölümü Gelişmekte Olan Ülkelerden Gelecek
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yayımladığı Elektrik 2025 raporuna göre, küresel elektrik talebi 2027’ye kadar her yıl ortalama %4 oranında artacak. Bu büyümenin %85’i, yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerden kaynaklanacak.
Rapora göre, elektrik tüketimindeki artışın her yıl Japonya’nın yıllık elektrik tüketimini aşan bir seviyeye ulaşması bekleniyor. Özellikle sanayi sektöründe elektriğin daha yoğun kullanımı, iklimlendirme talebindeki yükseliş, ulaşımın elektrikleşmesi ve veri merkezlerinin hızla yaygınlaşması bu büyümeyi destekleyen başlıca faktörler olarak öne çıkıyor.
Çin’de Elektrik Talebi Ekonomik Büyümenin Üzerinde
Önümüzdeki üç yıl içinde küresel elektrik talebindeki artışın büyük bölümü, gelişmekte olan ülkelerden gelecek. Bu eğilim en belirgin şekilde Çin’de hissediliyor. Ülkede elektrik tüketimi 2024’te %7 artarken, 2027’ye kadar yıllık ortalama %6 büyüme öngörülüyor.
Elektrik talebindeki bu yükselişe sanayi sektörü öncülük ederken, geleneksel enerji yoğun endüstrilere ek olarak batarya, güneş paneli ve elektrikli araç üretimi gibi yeni elektrik yoğun sektörler de büyümeyi destekliyor. Ayrıca, klima kullanımı, 5G ağları ve veri merkezlerinin yaygınlaşması da tüketimi artıran faktörler arasında.
ABD ve Avrupa’da Farklı Eğilimler
ABD’de önümüzdeki üç yıl içinde elektrik talebinde güçlü bir artış bekleniyor. Bu artışın, Kaliforniya’nın mevcut yıllık tüketimine eşdeğer miktarda ek elektrik talebi yaratacağı öngörülüyor.
Avrupa Birliği’nde (AB) ise daha sınırlı bir büyüme tahmin ediliyor. 2022 ve 2023’te yaşanan enerji krizinin etkisiyle düşen tüketimin, ancak 2027 itibarıyla 2021 seviyelerine ulaşabileceği değerlendiriliyor.
Yenilenebilir Enerji ve Nükleer Artan Talebi Karşılayabilecek
Rapora göre, yenilenebilir enerji ve nükleer enerji kaynaklarındaki büyüme, önümüzdeki üç yıl boyunca küresel elektrik talebindeki artışı karşılamaya yetecek. Özellikle güneş enerjisinin, 2027’ye kadar toplam talep artışının yaklaşık yarısını karşılaması bekleniyor. Bu büyüme, maliyetlerin düşmesi ve hükümetlerin politikalarıyla destekleniyor.
2027’ye kadar Çin, ABD ve Hindistan’da güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payının %10’a ulaşması öngörülüyor. Ayrıca, nükleer enerji de yeniden yükselişe geçerek 2025’ten itibaren küresel elektrik üretiminde önemli bir rol oynayacak.
Bu eğilimler doğrultusunda, küresel elektrik üretiminden kaynaklanan karbon emisyonlarının 2024’te %1 artış göstermesinin ardından önümüzdeki yıllarda stabil hale gelmesi bekleniyor.
Elektrik Sistemleri İçin Zorluklar ve Yeni Dinamikler
Raporda ayrıca, ABD’deki fırtınalar, Atlantik’teki kasırgalar, Brezilya ve Avustralya’daki aşırı hava olayları gibi elektrik sistemlerini zorlayan faktörlere de değiniliyor. Özellikle Ekvador, Kolombiya ve Meksika’da hidroelektrik üretimini olumsuz etkileyen kuraklıklar dikkat çekiyor.
IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, raporla ilgili değerlendirmesinde küresel elektrik talebindeki hızlanmanın enerji sistemlerinde büyük bir dönüşüme işaret ettiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Gelişmekte olan ve kalkınmakta olan ekonomilerin, önümüzdeki yıllarda küresel elektrik talebindeki büyümenin büyük bir kısmını yönlendirmesi beklenirken, gelişmiş ekonomilerde de görece bir duraklama döneminin ardından tüketimin artması öngörülüyor. Politika yapıcılarının bu değişen dinamiklere dikkat etmeleri gerekiyor."
