Türkiye ile Endonezya, başta savunma sanayisi olmak üzere enerji, müteahhitlik, sağlık ve tarım sektörlerinde işbirliğini derinleştirerek iki ülke arasındaki ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şubat ayında Endonezya’ya yaptığı ziyaretin ardından, Endonezya’nın yeni Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun Türkiye ziyareti iki ülke arasındaki stratejik ilişkileri güçlendirdi. Görüşmelerin ana odağında savunma sanayisi yer aldı. Liderlerin çizdiği bu yol haritası doğrultusunda, iki ülkenin iş dünyası da daha kapsamlı ekonomik işbirlikleri için kararlılık mesajı verdi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Nuri Doğan Karadeniz, Türkiye ve Endonezya arasındaki mevcut ticaret hacminin 3 milyar dolara yaklaştığını, ancak iki ülkenin potansiyelinin 10 milyar doları fazlasıyla aşabilecek düzeyde olduğunu vurguladı.
Karadeniz, Endonezya’nın Asya-Pasifik bölgesinde kilit bir aktör olduğunu belirterek, “ASEAN ülkelerinin adeta lokomotifi olan Endonezya, Çin, Malezya, Singapur ve Filipinler gibi pazarlara yakınlığıyla Türkiye için stratejik bir geçit konumunda” dedi.
Savunma Sanayisi İşbirliğinde Yeni Dönem
İki ülke arasında işbirliği yapılacak sektörlerin başında savunma sanayisi geliyor. Karadeniz, Türkiye'nin bu alandaki başarısının dünya genelinde büyük yankı uyandırdığını belirtti. Özellikle yeni seçilen Endonezya Cumhurbaşkanı'nın önceki görevinin savunma bakanlığı olması, bu alanda mevcut işbirliğinin daha da güçlendirilmesine olanak sağlıyor.
Karadeniz, “ASELSAN, HAVELSAN ve FNSS gibi firmalarımız; kara ve deniz platformları, insansız sistemler, yazılımlar ve savunma teknolojileriyle Endonezya'da ciddi bir güven sağladı. Endonezya’nın su altı araçları ve fırkateyn gibi 100 yeni platform ihtiyacı için Türk firmaları yoğun talep alıyor” ifadelerini kullandı.
Savunma işbirliğinin yanı sıra tarım teknolojileri, otelcilik yatırımları, müteahhitlik hizmetleri ve enerji sektöründe de geniş bir işbirliği alanı oluşmuş durumda. Özellikle Endonezya’nın başkentinin taşınmasında Türk müteahhitlerin aktif rol alması dikkat çekiyor.
Enerji ve Sağlıkta Ortak Hedefler
Endonezya, hem enerji üreticisi hem de ithalatçısı olarak Türkiye ile enerji alanında da kapsamlı işbirliklerine açık. Yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynakları, iki ülke arasındaki ticari temasların bir diğer öncelikli başlığını oluşturuyor.
Endonezya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Anindya Novian Bakrie de işbirliği alanlarının çeşitliliğine dikkat çekerek, “Ticaret hacmimiz mevcut potansiyeli yansıtmıyor. Savunma sanayisi bu açığı kapatmak için iyi bir başlangıç. Ancak müteahhitlik, enerji, dijital çözümler, sağlık ve tarım gibi birçok sektörde Türkiye ile ortak adımlar atabiliriz” dedi.
Bakrie, Türkiye’nin medikal cihaz alanındaki kapasitesine vurgu yaparak, bu alandaki alımların Endonezya’nın sağlık sistemine katkı sunabileceğini belirtti. Ayrıca Endonezya’nın çelik ve palm yağı gibi ihracat kalemlerinde Türkiye pazarına açılmak istediğini, Türk firmalarını da Endonezya’ya yatırım yapmaya davet ettiklerini söyledi.
Yenilenebilir Enerjide Ortaklık Vurgusu
Anindya Bakrie, Türkiye’nin büyük şehirlerinden birinde jeotermal enerji alanında yürütülen işbirliğine dikkat çekerek, yenilenebilir enerji konusunun her iki ülke için stratejik bir öncelik olduğunu ifade etti.
“Türkiye'nin deneyimi, Endonezya'nın dinamizmiyle birleştiğinde çok güçlü bir sinerji doğabilir. Jeotermal, güneş ve diğer sürdürülebilir kaynaklarda yapılacak ortak yatırımlar hem ticareti artırır hem de çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlar” değerlendirmesinde bulundu.
İki ülke, 2026 ve 2027 yıllarında mevcut beklentileri de aşan ekonomik ve teknolojik işbirlikleri geliştirmeyi hedefliyor. Uzmanlar, savunma ve enerji başta olmak üzere birçok alanda Türkiye-Endonezya ilişkilerinin önümüzdeki dönemde daha da derinleşmesini bekliyor.
